Top 1 cách xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định

Khí thải công nghiệp – “kẻ giết người thầm lặng” – đang từng ngày làm suy thoái môi trường không khí tại các khu đô thị, khu công nghiệp lớn trên cả nước. Bạn có biết, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hơn 70% doanh nghiệp Việt Nam chưa có hệ thống xử lý khí thải công nghiệp đạt chuẩn hoặc còn vận hành kém hiệu quả?

Vậy đâu là giải pháp hiệu quả và đúng quy định pháp luật, giúp doanh nghiệp vừa tuân thủ QCVN 19:2024/BTNMT, vừa bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng và hình ảnh doanh nghiệp trong mắt đối tác? Câu trả lời sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây, với góc nhìn khoa học và thực tiễn từ Công ty Môi Trường Xuyên Việt – đơn vị tiên phong trong lĩnh vực xử lý môi trường tại Việt Nam.

1. Tổng quan về xử lý khí thải công nghiệp và tiêu chuẩn pháp lý hiện hành

Tầm quan trọng của việc xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định

Khí thải phát sinh từ các ngành sản xuất như nhiệt điện, xi măng, dệt nhuộm, hóa chất, luyện kim… chứa nhiều chất độc hại: SO₂, NOx, CO, bụi mịn PM10/PM2.5, các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs). Nếu không được xử lý triệt để, các khí này sẽ:

• Gây ra bệnh lý đường hô hấp nghiêm trọng như viêm phổi mãn tính, ung thư phổi.
• Làm gia tăng hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu toàn cầu.
• Gây suy giảm chất lượng đất, nước và không khí xung quanh khu công nghiệp.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh và năng lực sản xuất của doanh nghiệp.

Một nghiên cứu đăng trên Nature Reviews Earth & Environment năm 2023 cho thấy, ô nhiễm không khí từ công nghiệp là nguyên nhân trực tiếp của 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm trên toàn cầu. Việt Nam không nằm ngoài xu hướng này.

“Xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là đạo đức trong kinh doanh và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.”

Các quy định pháp lý hiện hành về xử lý khí thải công nghiệp

Hiện nay, các doanh nghiệp bắt buộc tuân thủ quy định về khí thải công nghiệp được nêu rõ tại các văn bản pháp lý sau:

1. QCVN 19:2024/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia mới nhất về khí thải công nghiệp. Có hiệu lực từ 01/07/2025, thay thế toàn bộ 7 quy chuẩn cũ (QCVN 19:2009/BTNMT, QCVN 20:2009/BTNMT…).
2. Thông tư 45/2024/TT-BTNMT – Quy định kỹ thuật quan trắc khí thải và quản lý hệ thống xử lý.
3. Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Nghị định 08/2022/NĐ-CP và Nghị định 40/2019/NĐ-CP – Xác định trách nhiệm, mức phạt và các tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc doanh nghiệp phải thực hiện.

QCVN 19:2024/BTNMT đặc biệt nghiêm ngặt hơn với các điểm đáng chú ý:

• Phân loại khu vực áp dụng: Khu vực Cột A (gần đô thị, dân cư) có giới hạn phát thải siết chặt hơn khu vực Cột B và C.
• Chỉ số nồng độ giảm đáng kể: Ví dụ, CO giảm từ 1000 mg/Nm³ (quy chuẩn cũ) xuống còn 500 mg/Nm³ (Cột B) và 200 mg/Nm³ (Cột A).
• Áp dụng bắt buộc hệ thống quan trắc tự động với doanh nghiệp quy mô lớn.

📎 Chi tiết QCVN 19:2024/BTNMT – Cổng thông tin Bộ Tài nguyên & Môi trường

2. Công nghệ xử lý khí thải công nghiệp bằng than hoạt tính

Nguyên lý hoạt động của than hoạt tính trong xử lý khí thải

Than hoạt tính là một loại vật liệu có cấu trúc xốp với diện tích bề mặt cực lớn (từ 500 đến hơn 1500 m²/g), giúp hấp phụ mạnh các chất khí độc và hợp chất bay hơi.

Nguyên lý chính:

• Hấp phụ vật lý: Các phân tử khí độc được giữ lại trên bề mặt than nhờ lực Van der Waals.
• Hấp phụ hóa học: Các chất như SO₂, H₂S, VOCs… phản ứng hóa học với nhóm chức trên bề mặt than để tạo thành sản phẩm ít độc hơn.

Than hoạt tính không chỉ hấp thụ khí độc mà còn loại bỏ mùi hôi hiệu quả – yếu tố quan trọng trong các nhà máy chế biến thực phẩm, xử lý rác, hóa chất, dệt nhuộm.

Quy trình kỹ thuật xử lý khí thải bằng than hoạt tính

Một hệ thống xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định sử dụng than hoạt tính thường bao gồm các bước sau:

1. Thu gom khí thải tại nguồn: Sử dụng chụp hút, ống dẫn chịu nhiệt.
2. Trung hòa sơ cấp (nếu cần): Lọc thô các bụi lớn và khí acid qua dung dịch kiềm hoặc các thiết bị cyclone, lọc ướt.
3. Buồng hấp phụ bằng than hoạt tính: Khí đi qua lớp than dày (tùy tính chất khí thải mà dùng than viên hay than tổ ong) để hấp phụ triệt để.
4. Thoát khí đạt chuẩn: Khí đầu ra được kiểm tra và so sánh với QCVN 19:2024/BTNMT.
5. Hệ thống quan trắc tự động (nếu thuộc diện bắt buộc): Kết nối dữ liệu với cơ quan chức năng.

Hệ thống này thường được ứng dụng tại các nhà máy:

• Sơn – hóa chất
• Chế biến thực phẩm
• Giết mổ – xử lý mùi
• Luyện kim – cơ khí
• In ấn – bao bì

Ưu điểm nổi bật của công nghệ than hoạt tính

• Hiệu quả cao trong việc loại bỏ VOCs, khí độc, mùi hôi (> 90%).
• Chi phí vận hành thấp, dễ bảo trì và tái sinh than.
• Không sinh ra chất thải nguy hại thứ cấp, thân thiện môi trường.
• Phù hợp nhiều loại hình doanh nghiệp, cả quy mô nhỏ và lớn.

So với các công nghệ như scrubber ướt, biofilter, hệ thống hấp phụ than hoạt tính dễ tích hợp hơn và tuân thủ dễ dàng các tiêu chuẩn QCVN hiện hành.

3. Lợi ích khi xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định

3.1. Đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh phạt hành chính

Theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP, hành vi không có hệ thống xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định có thể bị xử phạt lên đến 1 tỷ đồng, kèm theo hình thức đình chỉ hoạt động sản xuất, đặc biệt trong các ngành có nguy cơ ô nhiễm cao như sản xuất hóa chất, nhuộm vải, sơn phủ kim loại…

Việc đầu tư hệ thống xử lý chuẩn quy định giúp:

• Tránh rủi ro pháp lý, thanh kiểm tra đột xuất.
• Duy trì ổn định sản xuất – kinh doanh.
• Tạo lợi thế cạnh tranh khi đấu thầu hoặc xuất khẩu.

📎 Tham khảo chi tiết Nghị định 45/2022/NĐ-CP tại Cổng thông tin pháp luật Việt Nam

3.2. Góp phần nâng cao hình ảnh doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Trong bối cảnh các tiêu chuẩn môi trường quốc tế như ISO 14001, ESG hay tiêu chí “Carbon footprint” ngày càng được quan tâm, việc đầu tư vào xử lý khí thải công nghiệp giúp doanh nghiệp:

• Được đánh giá cao hơn trong hồ sơ năng lực môi trường.
• Đáp ứng yêu cầu từ các đối tác EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản…
• Dễ dàng đạt chứng nhận xanh và hưởng chính sách ưu đãi tín dụng xanh từ ngân hàng.

3.3. Bảo vệ sức khỏe người lao động và cộng đồng dân cư

Không chỉ là tuân thủ pháp luật, xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định là hành động bảo vệ sức khỏe cho chính người lao động và cộng đồng xung quanh. Tỷ lệ bệnh đường hô hấp tại khu vực gần nhà máy có khí thải chưa xử lý cao gấp 2,3 lần so với vùng nông thôn – theo báo cáo của WHO tại Đông Nam Á năm 2022.

4. Công Ty Môi Trường Xuyên Việt – Giải pháp xử lý khí thải uy tín hàng đầu

Công ty Môi Trường Xuyên Việt là đơn vị tiên phong cung cấp giải pháp xử lý khí thải công nghiệp, nổi bật với than hoạt tính chính hãng, có chứng nhận CO-CQ đầy đủ, đáp ứng chuẩn quốc tế và quy chuẩn Việt Nam.

Các sản phẩm & dịch vụ chủ đạo gồm:

• Than hoạt tính dạng viên, tổ ong dùng trong hấp phụ khí độc, VOCs.
• Cát thạch anh lọc nước, ứng dụng trong sơn epoxy và sân thể thao.
• Dịch vụ bảo trì – vận hành hệ thống xử lý khí thải định kỳ, chuyên sâu trong các ngành công nghiệp ô nhiễm cao.
• Hỗ trợ doanh nghiệp lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, hiệu chuẩn định kỳ theo quy định tại Thông tư 06/2025/TT-BTNMT.

Để hiểu sâu hơn về các sản phẩm lọc khí và quy trình kỹ thuật chi tiết, bạn có thể tham khảo:

• 🔗 Xử lý khí thải trước khi xả ra môi trường

❓ Câu hỏi thường gặp