Thay vật liệu xử lý khí khải cách 6 tháng 1 lần?

Trong hệ thống xử lý khí thải công nghiệp, hiệu suất vận hành không chỉ phụ thuộc vào thiết bị, mà còn phụ thuộc rất lớn vào vật liệu lọc bên trong. Một câu hỏi mà nhiều kỹ sư môi trường, chủ doanh nghiệp thường đặt ra là: “Liệu có cần thay vật liệu xử lý khí khải cách 6 tháng 1 lần không?”

Đây không chỉ là một vấn đề vận hành đơn thuần, mà còn liên quan trực tiếp đến việc tuân thủ quy chuẩn môi trường quốc gia, phòng ngừa rủi ro phát thải vượt chuẩn và tối ưu hóa chi phí vận hành. Theo QCVN 19:2024/BTNMT, vật liệu lọc khí cần được theo dõi và thay thế định kỳ để đảm bảo hiệu suất xử lý đạt chuẩn.

I. Vì sao cần thay vật liệu xử lý khí định kỳ?

Việc thay vật liệu xử lý khí định kỳ cho tháp hấp thụ là một yêu cầu kỹ thuật quan trọng trong quá trình bảo trì hệ thống lọc khí thải. Vật liệu như than hoạt tính hay các loại hấp phụ khác có khả năng giữ lại các chất ô nhiễm thông qua cơ chế hấp phụ vật lý và hóa học. Tuy nhiên, theo thời gian, các lỗ xốp của vật liệu bị bão hòa, không thể tiếp tục hấp phụ thêm các phân tử ô nhiễm.

Một số lý do chính:

• Hiệu suất lọc giảm dần theo thời gian do vật liệu đã hấp phụ bão hòa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), khí độc như SO₂, NOx…
• Phát thải thứ cấp: Khi vật liệu đã bão hòa nhưng không được thay, các chất ô nhiễm có thể bị giải phóng ngược lại môi trường (hiện tượng desorption), đặc biệt ở nhiệt độ cao.
• Tăng nguy cơ vi sinh vật phát triển, gây tắc nghẽn, giảm lưu lượng khí và hình thành mùi hôi khó kiểm soát.

📌 Theo nghiên cứu từ Carbotecnia (Tây Ban Nha), khả năng hấp phụ của than hoạt tính giảm hơn 50% sau 6 tháng nếu tiếp xúc liên tục với khí VOCs ở nồng độ cao.
Nguồn: Carbotecnia.info

II. Vật liệu xử lý khí phổ biến hiện nay

Hiện nay, các hệ thống xử lý khí thải thường sử dụng các loại vật liệu lọc sau:

1. Than hoạt tính

Đây là vật liệu hấp phụ được sử dụng phổ biến nhất, có khả năng giữ lại các phân tử khí độc hại nhờ cấu trúc vi xốp.

• Than hoạt tính dạng viên: dùng phổ biến trong hệ thống khí thải công nghiệp nhẹ, lọc khí VOCs, benzen, toluen.
• Than hoạt tính tổ ong: thích hợp cho hệ thống lớn, công suất cao, dễ thay thế.

💡 Môi Trường Xuyên Việt cung cấp đầy đủ hai dạng than lọc khí nói trên với CO-CQ đầy đủ, hàng chính ngạch, đạt chuẩn chất lượng quốc tế.

2. Zeolit

• Có khả năng hấp phụ khí amoniac, H₂S, thường dùng trong xử lý khí thải chăn nuôi hoặc hóa chất.
• Ít phổ biến hơn do giá thành cao và khó thay thế.

3. Biofilter Media (vật liệu lọc sinh học)

• Là vật liệu kết hợp giữa than và vi sinh vật phân giải khí thải.
• Dùng cho hệ thống xử lý khí hữu cơ nhẹ, yêu cầu kỹ thuật cao.

III. Bao lâu nên thay vật liệu xử lý khí?

Không có một con số cố định cho tất cả hệ thống. Thời gian thay vật liệu xử lý khí phụ thuộc vào:

• Loại vật liệu: than hoạt tính thường cần thay sớm hơn zeolit hoặc biofilter.
• Tải lượng ô nhiễm: nồng độ chất ô nhiễm càng cao, tuổi thọ vật liệu càng ngắn.
• Điều kiện vận hành: nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ dòng khí đều ảnh hưởng đến tuổi thọ vật liệu.

Khuyến nghị từ các tổ chức kỹ thuật quốc tế:

🔍 Trang chuyên về thiết bị khí lọc FreshWaterSystems nhấn mạnh: “Không thể tái sử dụng than hoạt tính bằng ánh nắng hay nước vì các chất ô nhiễm đã liên kết hóa học với bề mặt vật liệu.”
Nguồn: Freshwatersystems.com

IV. Hệ lụy nếu không thay vật liệu xử lý khí đúng hạn

Việc trì hoãn thay vật liệu xử lý khí khải không chỉ ảnh hưởng đến vận hành, mà còn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng về môi trường và pháp lý:

• Ô nhiễm không khí vượt chuẩn: khí VOCs, mùi hôi, bụi mịn phát tán ngược ra môi trường.
• Tăng áp suất hệ thống, gây hư hỏng thiết bị quạt hút, bộ lọc khí.
• Vi phạm quy định pháp luật: Theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP, hành vi xả thải vượt quy chuẩn có thể bị xử phạt từ 70–500 triệu đồng, thậm chí đình chỉ hoạt động cơ sở.

V. Quy trình thay vật liệu xử lý khí đúng kỹ thuật

Việc thay vật liệu xử lý khí khải không đơn thuần là lấy vật liệu cũ ra và thay bằng vật liệu mới. Nếu không được thực hiện đúng kỹ thuật, quá trình này có thể gây phát tán bụi mịn, khí độc hoặc ảnh hưởng đến hiệu suất lọc sau thay thế. Quy trình chuẩn nên bao gồm các bước như sau:

1. Đánh giá tình trạng hệ thống

Trước khi thay, cần xác định rõ các dấu hiệu vật liệu đã bão hòa:

• Khí thải sau lọc vẫn còn mùi.
• Áp suất đầu vào tăng bất thường.
• Hiệu suất xử lý giảm dưới mức quy chuẩn cho phép.

Việc đo đạc nồng độ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), khí H₂S, NH₃,… nên được thực hiện định kỳ bằng thiết bị đo chuyên dụng.

2. Thực hiện thay vật liệu an toàn

• Tạm ngưng hệ thống và ngắt nguồn quạt hút.
• Tháo nắp bồn chứa, gỡ bỏ vật liệu cũ, tránh để bụi phát tán.
• Vệ sinh sơ bộ bồn lọc bằng khí nén hoặc nước áp lực thấp.
• Nạp vật liệu mới đúng theo hướng dẫn nhà sản xuất.

💡 Lưu ý quan trọng: Không nạp vật liệu quá đầy hoặc nén chặt, điều này sẽ làm giảm lưu lượng khí và tăng áp suất hệ thống, gây ảnh hưởng hiệu suất.

3. Khởi động lại hệ thống và kiểm tra

Sau khi thay vật liệu, cần chạy thử hệ thống 15–30 phút để:

• Đảm bảo khí đi qua hệ thống không bị cản trở.
• Kiểm tra nồng độ khí sau xử lý đạt chuẩn.
• Ghi nhận các thông số vận hành ban đầu để so sánh với các chu kỳ sau.

VI. Môi Trường Xuyên Việt – Giải pháp thay vật liệu xử lý khí uy tín và định kỳ

Container hơn 14.000 viên than hoạt tính nhập khẩu chính hãng – Độc quyền tại Xuyên Việt

Là đơn vị chuyên cung cấp than hoạt tính và các loại vật liệu xử lý khí chất lượng cao, Môi Trường Xuyên Việt đã đồng hành cùng hàng trăm nhà máy, xưởng sản xuất trong suốt hơn 10 năm hoạt động. Chúng tôi mang đến:

• Than hoạt tính dạng viên, tổ ong với hiệu suất hấp phụ vượt trội, phù hợp cho nhiều ngành công nghiệp.
• Cát thạch anh lọc bụi, lọc khí độc trong hệ thống tiền xử lý.
• Đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao, hỗ trợ thay vật liệu xử lý khí khải định kỳ theo chu kỳ khuyến nghị.
• Chứng nhận CO-CQ đầy đủ, hàng hóa chính ngạch – điều tạo nên sự khác biệt so với các đối thủ.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

🔍 Theo Fresh Headquarters, “Việc tái sử dụng than hoạt tính không những không hiệu quả mà còn tiềm ẩn rủi ro phát tán khí độc trở lại môi trường.”
Nguồn: Fresh Headquarters

3. Dịch vụ thay vật liệu xử lý khí tại Môi Trường Xuyên Việt có gì đặc biệt?

• Đánh giá tình trạng hệ thống bằng thiết bị chuyên dụng.
• Đề xuất loại vật liệu phù hợp nhất.
• Hỗ trợ kỹ thuật 24/7 – nhanh chóng – chuyên sâu.