8 cách xử lý nước giếng sau ngập lụt an toàn và hiệu quả nhất 2025

Sau mỗi trận lũ lớn, hàng nghìn hộ gia đình Việt Nam phải đối mặt với thực trạng xử lý nước giếng sau ngập lụt bị nhiễm bẩn nặng. Nước giếng khoan, giếng đào lúc này thường chứa vi khuẩn gây bệnh (E.coli, Coliform), hợp chất hữu cơ độc hại, thuốc trừ sâu trôi từ đồng ruộng, thậm chí cả kim loại nặng và dầu mỡ từ nước thải sinh hoạt. Nếu sử dụng ngay mà không xử lý nước giếng sau ngập lụt đúng cách, nguy cơ mắc các bệnh tiêu chảy cấp, viêm gan A, thương hàn, nhiễm độc mãn tính là rất cao.

Theo CDC Mỹ và Bộ Y tế Việt Nam, chỉ cần 1–2 ngày sau khi nước rút, người dân đã có thể tiến hành các biện pháp xử lý khẩn cấp. Dưới đây là 8 bước đã được kiểm chứng khoa học, giúp bạn lấy lại nguồn nước giếng an toàn nhanh nhất (xem thêm chi tiết xử lý nước sau lũ lụt tại Xử lý nước sau lũ ).

1. Đánh giá mức độ ô nhiễm ban đầu

Trước khi làm bất cứ việc gì về xử lý nước giếng sau ngập lụt, cần xác định giếng bị nhiễm nặng đến đâu:

• Nước có màu đục kéo dài > 3 ngày?
• Có mùi hôi trứng thối, mùi dầu, mùi thuốc trừ sâu?
• Mặt nước giếng nổi váng dầu hoặc có xác động vật?

Nếu có một trong các dấu hiệu trên → giếng thuộc mức ô nhiễm nặng, phải thực hiện đầy đủ 8 bước dưới đây và xét nghiệm ít nhất 2 lần trước khi dùng.

2. Bơm hút bùn đất và vệ sinh thành giếng

Dùng máy bơm chìm công suất lớn hút sạch lớp bùn đất lắng dưới đáy giếng và trên thành giếng. Sau đó dùng bàn chải cứng + dung dịch clo 1.000 ppm vệ sinh thành giếng từ trên xuống dưới. Bước này loại bỏ đến 80–90% tải lượng bùn đất và vi sinh bám dính – điều kiện bắt buộc trước khi shock chlorination.

3. Shock chlorination (khử trùng bằng clo liều cao) – cách làm chuẩn CDC

Đây là bước quan trọng nhất để tiêu diệt 99,99% vi khuẩn và virus trong giếng và đường ống.

Cách làm chi tiết (áp dụng cho giếng khoan đường kính 100–200 mm, sâu 30–80 m):

• Tắt nguồn điện bơm giếng.
• Pha 4–6 lít nước javen công nghiệp (nồng độ 10–12%) hoặc 10–12 lít javen gia dụng 5–6% với 50 lít nước sạch.
• Tháo nắp giếng, đổ từ từ dung dịch clo xuống giếng.
• Dùng ống nước sạch bơm ngược từ vòi ngoài trời vào giếng trong 30–60 phút để trộn đều.
• Mở lần lượt tất cả vòi trong nhà (nóng – lạnh – ngoài trời) cho đến khi ngửi rõ mùi clo nồng → chứng tỏ clo đã đi khắp hệ thống ống.
• Đóng tất cả vòi, để yên ít nhất 12–24 giờ (tốt nhất 24 giờ).

Lưu ý: Nồng độ clo lúc này có thể lên tới 200–500 ppm – cao hơn hàng nghìn lần mức cho phép uống, nhưng cần thiết để diệt sạch khuẩn sau lũ.

4. Xả rửa toàn bộ hệ thống đến khi hết mùi clo

Sau 24 giờ, mở vòi ngoài trời xả liên tục (không dùng vòi trong nhà để tránh làm bẩn bồn cầu, máy giặt). Thời gian xả thường kéo dài 4–12 giờ tùy lưu lượng giếng. Chỉ dừng khi không còn ngửi thấy mùi clo ở bất kỳ vòi nào.

Lúc này nước đã tạm thời an toàn về vi sinh, nhưng vẫn có thể còn dư clo tự do, hợp chất hữu cơ và mùi khó chịu – cần bước lọc tinh tiếp theo.

5. Kiểm tra vi sinh và hóa lý tại phòng thí nghiệm có chứng nhận

Lấy mẫu nước sau khi xả sạch clo ít nhất 48 giờ. Gửi xét nghiệm ít nhất các chỉ tiêu:

• Coliform tổng, E.coli
• Amoni, Nitrit, Nitrat
• Mangan, Sắt, Asen (nếu khu vực từng có tiền sử)
• Thuốc bảo vệ thực vật (nếu gần ruộng lúa)

Chỉ khi cả 2–3 lần xét nghiệm đều đạt QCVN 01-1:2018/BYT mới được dùng để ăn uống.

6. Lắp đặt hoặc thay thế hệ thống lọc thô – tinh chuyên dụng sau ngập lụt

Sau khi vi sinh đã đạt chuẩn, vẫn còn dư clo tự do, hợp chất hữu cơ (AOX), thuốc trừ sâu và mùi tanh khó chịu. Đây là lúc cần hệ thống lọc đa tầng với than hoạt tính chất lượng cao.

Khuyến nghị sử dụng ngay 2 dòng than hoạt tính cao cấp nhất hiện nay của Môi Trường Xuyên Việt (đều có đầy đủ CO-CQ, nhập khẩu chính hãng):

• Than hoạt tính gáo dừa xuất khẩu BG – dạng hạt Chỉ số iod 900–1000 mg/g, độ tro ≤ 3%, độ cứng ≥ 95%, kích thước 6×12 mesh hoặc 8×20 mesh. Loại bỏ hoàn toàn thuốc trừ sâu, dư clo, hợp chất hữu cơ sau lũ với hiệu suất > 95%.

• Than hoạt tính Jacobi Thụy Điển – Aquasorb 1000 Chỉ số iod > 950 mg/g, diện tích bề mặt 1000 m²/g, độ cứng ≥ 95%. Đạt tiêu chuẩn châu Âu NSF/ANSI 61 cho nước uống trực tiếp, đặc biệt hiệu quả với khu vực ngập lụt nặng có nguy cơ kim loại nặng và VOCs.

Cấu hình cột lọc tối ưu sau ngập lụt: Cát thạch anh → Than hoạt tính BG hoặc Jacobi → Lọc tinh 5 micron → Đèn UV 12W (nếu xét nghiệm vẫn còn vi khuẩn).

7. Sử dụng than hoạt tính chuyên dụng để loại bỏ dư clo & chất độc hữu cơ lâu dài

Sau shock chlorination, dư clo tự do có thể tồn tại hàng tuần và tạo ra các hợp chất THMs gây ung thư. Than hoạt tính gáo dừa xuất khẩu BG và Jacobi đều khử sạch clo trong < 1 phút tiếp xúc và duy trì hiệu suất 12–18 tháng (tùy tải lượng ô nhiễm).

8. Bảo trì định kỳ & theo dõi chất lượng nước lâu dài

• Thay vật liệu lọc 12–18 tháng/lần (hoặc sớm hơn nếu áp suất giảm mạnh)
• Xét nghiệm nước định kỳ 6 tháng/lần
• Lắp thiết bị đo TDS + ORP online để cảnh báo sớm nếu nước giếng có dấu hiệu tái nhiễm

Liên hệ ngay Môi Trường Xuyên Việt để được tư vấn miễn phí, thiết kế hệ thống lọc phù hợp và cung cấp than hoạt tính chính hãng có CO-CQ đầy đủ.

Xử lý nước giếng sau ngập lụt không chỉ là việc khử trùng một lần mà là quy trình 8 bước khoa học, kết hợp shock chlorination và hệ thống lọc than hoạt tính cao cấp. Thực hiện đúng, bạn sẽ có nguồn nước sạch đạt QCVN 01-1:2018/BYT chỉ trong 1–2 tuần, thay vì phải phụ thuộc nước đóng chai hàng tháng trời.

Hãy hành động ngay hôm nay – sức khỏe gia đình không chờ đợi! Liên hệ Môi Trường Xuyên Việt để được khảo sát miễn phí và nhận báo giá hệ thống lọc + than hoạt tính chính hãng: thanhoattinh.net